News

Konferencja naukowa „Archeologia ogrodów historycznych” 6-8 września 2023, Krzyżtopór

Podsumowanie 9. edycji Szkoły Letniej w Katowicach

W Katowicach w dniach 16 – 18 sierpnia 2023 r. odbyła się 9. edycja Szkoły Letniej PKN ICOMOS, która od lat skupia młodych specjalistów zajmujących się ochroną dziedzictwa kulturowego. Tematem wiodącym tegorocznego wydarzenia było „Niechciane dziedzictwo” i poprzemysłowe zabytki Śląska.

Temat jak i miejsce spotkania nie zostały wybrane przypadkowo. Dla Katowic, jego mieszkańców i specjalistów w zakresie ochrony zabytków, niekiedy wciąż żywe i funkcjonujące dziedzictwo przemysłowe jest niezwykle ważne, a zagrożenia, decyzje o jego dalszych losach, ochrona i zarządzanie stanowią nieustające pole do dyskusji i działań.

Współorganizatorami wydarzenia była Fundacja Ochrony Dziedzictwa Przemysłowego Śląska oraz Narodowy Instytut Konserwacji Zabytków. Szkole Letniej patronował Departament Ochrony Zabytków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Gospodarzem było Muzeum Hutnictwa Cynku WALCOWNIA w Katowicach, w którym odbywały się prelekcje.

W programie pierwszego dnia Szkoły Letniej znalazły się wykłady poruszające zagadnienia teoretyczne i praktyczne związane ze specyfiką ochrony i zarządzania zabytkami techniki na Górnym Śląsku. Wśród prelegentów znalazł się dr hab. inż. arch. Piotr Gerber (Prezes Zarządu Fundacji Ochrony Dziedzictwa Przemysłowego oraz Polskiego Komitetu Ochrony Dziedzictwa Przemysłowego TICCIH), mgr Maciej Mądry (Dyrektor Muzeum Hutnictwa Cynku WALCOWNIA), mgr Katarzyna Szczerbińska-Trecjak (Dyrektor Muzeum Kolejnictwa w Jaworzynie Śląskiej, Sekretarz Zarządu Polskiego Komitetu Ochrony Dziedzictwa Przemysłowego TICCIH), dr hab. inż. prof. IBDiM Janusz Rymsza (Zastępca dyrektora w Instytucie Badawczym Dróg i Mostów w Warszawie, przewodniczący Rady Naukowej przy Generalnym Dyrektorze Dróg Krajowych i Autostrad) oraz mgr Bolesław Błachuta (Miejski Konserwator Zabytków w Katowicach).

O samym Muzeum Hutnictwa Cynku WALCOWNIA, w którym w oparciu o unikatowy ciąg technologiczny do produkcji blach cynkowych prezentowana jest historia rozwoju hutnictwa i przerobu cynku, oprowadził jego wieloletni pracownik, ostatni nadmistrz Janusz Stolorz, dzieląc się jednocześnie opowieściami i własnymi wspomnieniami z pracy w hucie.

Tego dnia na uczestników Szkoły Letniej czekało również zwiedzanie osiedla Nikiszowiec, stanowiącego w pełni zachowany przykład zabudowy patronackiej, powstałej w latach 1908-1927 r. na zlecenie koncernu ,,Spadkobierców Gieschego” wg projektu berlińskich architektów Georga i Emila Zillmannów. Zgłębienie architektonicznych i społecznych historii wyjątkowego osiedla było możliwe dzięki przedstawicielom Stowarzyszenia Fabryka Inicjatyw Lokalnych.

W drodze powrotnej uczestnicy zobaczyli jeszcze pozostałości zabudowań dawnej Huty Uthemann, obejmujące wieżę ciśnień oraz budynek dyrekcyjny z początków XX wieku. Obiekty nie są obecnie użytkowane.

Drugi dzień rozpoczął się zbiórką na parkingu Muzeum Śląskiego i przejazdem do Kopalni Węgla Kamiennego Staszic-Wujek oraz Śląskiego Centrum Wolności i Solidarności, miejsca pamięci historycznej, związanego m.in. z tragicznymi wydarzeniami grudnia 1981 r. Uczestnicy podzieleni na dwie mniejsze grupy mieli niecodzienną okazję do zjazdu do czynnej kopalni węgla kamiennego niemal 400 m pod ziemię. Uczestników zabrano do autentycznego pola szkoleniowego, gdzie  znajduje się m.in. ściana szkoleniowa z sekcjami obudowy zmechanizowanej oraz urządzenia wykorzystywane przy wydobyciu surowców.

Popołudniowy program stanowił wykład wprowadzający dra hab. inż. arch. Piotra Gerbera oraz zwiedzanie Walcowni Huty Cynku Silesia w Lipinach, powstałej w latach 1858-1859. Opiekunem spaceru był pan Andrzej Ciembrowicz. Do I wojny światowej zakład w Lipinach uchodził za największy w Europie, a od kilkunastu lat pozostaje nieużytkowany i czeka na nowy program funkcjonalny oraz adaptację. Uczestnicy podzielili się własnymi pomysłami na nowe życie opuszczonych zakładów i ich rewitalizację.

Trzeci, ostatni dzień to rozmowy na temat dziedzictwa cyfrowego i odwiedziny w Muzeum Historii Komputerów i Informatyki w Katowicach, gromadzącego unikatowe zabytki z zakresu historii polskiego oraz zagranicznego przemysłu komputerowego i informatyki. Wykład wprowadzający przedstawił online inż. Krzysztof Chwałowski, współzałożyciel placówki.

Na koniec uczestnicy zostali przetransportowani do zabytkowego wiszącego mostu żelaznego z 1827 r. na rzece Mała Panew w Ozimku oraz Muzeum Hutnictwa Doliny Małej Panwii. O moście i działalności Stowarzyszenia Doliny Małej Panwii opowiedział dr n. med. Tomasz Juros. Na tym najstarszym, istniejącym do dzisiaj moście łańcuchowym na świecie 9. Szkoła Letnia PKN ICOMOS oficjalnie została zakończona. Certyfikaty udziału uczestnikom wręczyli dr hab. inż. arch. Robert Hirsch, prof. PG, Wiceprezes PKN ICOMOS, mgr Maciej Mądry, Dyrektor Muzeum Hutnictwa Cynku WALCOWNIA oraz dr Katarzyna Pałubska, Dyrektor Departamentu Ochrony Zabytków MKiDN.  

W tegorocznej Szkole Letniej PKN ICOMOS uczestniczyło 38 młodych specjalistów związanych zawodowo z ochroną zabytków m.in. konserwatorzy, architekci, architekci krajobrazu, historycy i historycy sztuki, prawnicy, reprezentujący urzędy konserwatorskie, pracownie projektowe, placówki naukowe, muzea i inne instytucje zajmujące się ochroną, konserwacją i rewaloryzacją dziedzictwa kulturowego.

Autorem zdjęć oraz relacji jest p. Celina Łozowska. 

Szkoła Letnia ICOMOS w Katowicach - relacja

Już po raz 9 odbywa się kolejna Szkoła Letnia ICOMOS, na którą zaprosiliśmy ekspertów zajmujących się szeroko pojętą ochroną dziedzictwa kulturowego, a także 40 uczestników, którzy dzięki wykładom oraz objazdom terenowym mogą zaznajomić się z niezwykle ciekawymi kwestiami związanymi z zabytkami. 

W dniu 16.08 obrady skupiły się na wykładach w Muzeum Hutnictwa Cynku Walcownia, gdzie rozprawiano o poindustrailnej architekturze Śląska. 

W dniu 17.08 a także dziś, 18.08 przeważają wyjazdy terenowe - uczestnicy odwiedzili m.in. osiedle Nikiszowiec czy także zjechali ponad 300 m. pod ziemię do jednego z szybów kopalni "Wujek". 

Niebawem na naszej stronie internetowej pojawi się fotorelacja. 

Wydarzenie jest współorganizowane przez Narodowy Instytut Konserwacji Zabytków oraz Muzeum Hutnictwa Cynku "Walcowania" oraz dofinansowane przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. 

Szkoła Letnia 2023 - komunikat o zakończeniu rekrutacji.

W dniu 16.07 zakończyliśmy rekrutację do tegorocznej Szkoły Letniej, która odbędzie się w sierpniu w Katowicach. Bardzo dziękujemy wszystkim za zgłoszenia. Tegoroczna Szkoła Letnia cieszyła się rekordowym zainteresowaniem i jest nam niezmiernie przykro, że nie możemy zaprosić wszystkich osób, które aplikowały.   

International Festival of the Talking Places, "The World in Florence”,

W imieniu Fondazione Romualdo Del Bianco przekazujemy informację o Międzynarodowym Festiwalu "The Wordl in Florence", który odbędzie się we Florencji, w dniach 21-23 Listopada 2023 roku. Poniżej zamieszczamy informacje na temat festiwalu: 

• CULTURAL STORYTELLING 2023 - "Conscious Itineraries"

The participants (representative from the local communities and the youngster in architecture, art, heritage and tourism management disciplines) will have the opportunity to enhance their tangible and intangible heritage of their territory, by creating and presenting some new itineraries capable of making visitors more responsible and aware in their journeys, following the principles and guidelines of the Foundation’s "Luoghi Parlanti"  (Talking Places) program. Participants that want to present the cultural storytelling of their territory can click here and register.

• “EARLY BIRD” (DISCOUNTED) REGISTRATION FEE IS STILL VALID

Actively participate in TWIF2023 and click here to register by July 31st, 2023, to benefit from the "EARLY BIRD" discount!

Besides, participants to the Festival can also attend (in person or remotely):

• 2023 LEARNING JOURNEY - "Places and Cultures in Transitions: Overtourism - Issues and Challenges"

This year, the central theme that brings us together will be heritage and mobility, with a particular focus on the effects of overtourism on heritage, travel, the environment, and intercultural dialogue, which have always been at the core of our Foundation's activities.

With the advent of Chat GPT and artificial intelligence, it is easy to think that heritage conservation is assured and that overtourism is now an outdated concept. However, the research and promotion of "tourist showcases" actually fuel its ongoing advancement.

Starting from the origins of travel and the critical aspects generated by overtourism, the "Learning Journey" session will be an opportunity to share experiences and knowledge with international experts, industry professionals, academics, and local representatives from different parts of the world. Together, we will develop innovative solutions to support the role of heritage and tourism in fostering peace, inclusiveness, and sustainable development.

• EDUCATIONAL WORKSHOPS 2023 - "Heritage Enhancement"

The program has also been enriched by the possibility for participants to enrol and take part in the "Storytelling for Heritage Enhancement" seminar and the "Study Tour Program”, which will run concurrently or in the days immediately following the Festival: an opportunity to learn from narrative and heritage experts how to master the tools of storytelling to attract visitors to a special heritage site, as well as to engage local communities in awareness and hospitality.

Therefore, the upcoming edition of TWIF 2023 will be an unparalleled moment to engage in stimulating discussions, share ideas, listen to authoritative voices in the field, connect with stakeholders, and forge partnerships and future projects in support of sustainable and inclusive tourism.