2025
Wspieranie zarządców dziedzictwa w realizacji wymogów UNESCO, służąc ekspercką wiedzą członków komisji PKN ICOMOS
Po spotkaniu komisji w dniu 10 marca 2025 (godz. 18) ustalono zakres podstawowego działania komisji:
MODEL SPOŁECZNY – AKTYWNE DZIAŁANIE CZŁONKÓW
1. KONSULTACJE – na zaproszenie zarządcy, prowadzenie konsultacji i opiniowanie planowanych i prowadzonych działań konserwatorskich, remontowych i adaptacyjnych na terenach objętych ochroną poprzez wpis na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO i Pomników Historii. Informacja do wszystkich zarządców, samorządów, WKZ, MKIDN o wsparciu eksperckim zarządców - model społeczny;
2. MONITORING SPOŁECZNY – sygnalista/opiekun, wskazanie osób sygnalista i opiekunów w terenie, raportowanie monitorowanie stanu zabytków UNESCO i PH w zakresie rażących zagrożeń mogących prowadzić do utraty OUV, autentyczności i integralności, oraz interwencje w zakresie ich przeciwdziałania. Działania interwencyjne, bieżące informowanie o problemach, zagrożeniach (zarządzanie ryzykiem) - kilka wybranych miejsc – wypracowanie metodyki monitoringu społecznego;
3. EDUKACJA, POPULARYZACJA – organizowanie spotkań roboczych, seminariów, warsztatów i konferencji wraz z zarządcami obiektów z Listy Światowego Dziedzictwa UNESCO, kandydatów na Listę oraz zarządców Pomników Historii i kandydatów do tej rangi.
Dotychczas udział w komisji zadeklarowali:
1. Dr Katarzyna Pałubska – przewodnicząca
2. prof. Piotr Molski
3. prof. Bogusław Szmygin
4. prof. Robert Hirsch
5. dr Andrzej Siwek
6. Grzegorz Basiński
7. Alina Tarsa
8. Dr Katarzyna Góralczyk
9. Prof. Marcin Gawlicki
10. Jacek Kuśmierski
11. Beata Kot
12. Maria Dankowska
Kolejne spotkanie Komisji zostało zaplanowane na dzień 23 czerwca 2025 roku (poniedziałek) o godz. 14.00. Tym razem będzie miało charakter otwarty dla wszystkich
członków PKN ICOMOS.
Podczas spotkania zostaną zaprezentowane efekty udziału komisji i Muzeum Zamkowym w Malborku w międzynarodowym Programie Liderów Światowego Dziedzictwa (WHL) ICCROM-IUCN „World Heritage Leadership programme 2024-2025” w zakresie nowoczesnych metod zarządzania dziedzictwem światowym, w którym września 2024 r. do maja 2025 r. uczestniczyły przewodniczący komisji – dr Katarzyna Pałubska i dyrektor Muzeum – Agnieszka Kowalska.
Program skupiła się na wspieraniu rozwoju programów badawczych opartych na praktyce, które dotyczą kluczowych priorytetów w zarządzaniu dziedzictwem. W ramach warsztatów szkoleniowych ICCROM przeprowadzono prace analityczne i zaproponowano nowy model zarządzania miejscem światowego dziedzictwa UNESCO. Pięć programów badawczych przygotowanych podczas drugiej edycji HPL koncentruje się na ocenie istniejących wyzwań zarządzania w pięciu obiektach światowego dziedzictwa (jedynym reprezentantem Europy został Zamek w Malborku) i określeniu priorytetowych obszarów przyszłych badań. Metodyka miała na celu rozwijanie współpracy między badaczami a zarządcami miejsc UNESCO i testowanie narzędzi do rozwiazywania tematów badawczych.
Raport z pracy zespołu jest dostępny pod adresem:
https://www.iccrom.org/sites/default/files/2025-06/iccrom_hpl_pol_castle_teutonic_order_in_malbork_research_agenda_2025.pdf
Warszawa, 10.06.2025
Dr Katarzyna Pałubska
